_files/image001.gif)
Phóng Sinh
Không Quán
Hôm nay là ngày thứ ba 10 tháng sáu 2008, cả thành phố Montréal của nơi Long ở ch́m trong cơn băo. Mây đen thổi ngập trời vần vũ. Sấm chớp loè trời và cơn mưa trút xuống từng mảng nước, sau đó ngưng phắt lại và chỉ vài giờ sau lại trút từng cơn mưa vũ băo khác. Gió thổi dữ dội và gào thét. Cả thành phố ch́m trong sự sợ hăi của cơn băo với sức thổi của gió lên hơn 120 cây số giờ. Lúc ấy, Long đang đi làm trên sở. Vào lúc một giờ trưa th́ thành phố bị mất điện và sau đó tin tức báo cho biết cơn băo đă làm lật úp các xe vận tải lớn và làm tê liệt các trục lộ giao thông, vật ngă rất nhiều trụ điện, cho nên cả khu của chàng ở đều bị mất điện.
Buổi chiều khi Long về đến nhà th́ khu của chàng ở vẫn bị mất điện. Đang loay hoay chưa biết làm ǵ để sửa soạn cho bữa tối th́ thầy Geshe-la (1) từ chùa điện thoại đến để nhắn chàng lên chùa giúp làm các công việc sửa soạn cho lễ Phật đản cuối tuần này. Chàng nhân dịp hỏi thầy là chùa có bị mất điện không th́ may quá, Geshe-la cho biết là tuy bị mất điện, nhưng chỉ hai tiếng sau đă có trở lại. Chàng thưa với thầy là nhà con vẫn bị mất điện và thầy bảo chàng lên chùa dùng bữa chay để rồi sau đó phụ làm giúp chùa. Chàng vui vẻ nhận lời.
Long hành tŕ mật tông từ lâu với chùa Tây tạng, ngôi chùa mà chàng giúp sư trưởng xây cất hoàn thành từ gần mười năm nay. Tháng này là tháng tư của âm lịch Tây tạng (khác khoảng 1 tháng so với âm lịch của Việt nam), và cũng là tháng mừng ba lễ lớn trong truyền thống Mật tông Tây tạng. Đó là lễ mừng Phật đản, lễ mừng Phật thành đạo và lễ tưởng nhớ đức Phật bát Niết bàn (2). Do đó cả chùa ráo riết hành tŕ trong tháng này. Cuối tuần vừa qua cả chùa đă nhập thất trong ba ngày và bây giờ sửa soạn đại lễ Phật đản trong cuối tuần sắp tới này v́ theo lời dạy của chư thầy tổ, mọi công đức hành tŕ trong tháng sẽ được nhân lên 100 000 lần so với những ngày thường trong năm và trong nguyên tháng, tất cả Phật tử sẽ ăn chay trọn tháng.
Trong tháng Phật đản, Phật tử thường làm một truyền thống rất đẹp để thể hiện ḷng từ bi. Đó là lễ phóng sinh. Chư tăng dạy hành lễ này không những để thể hiện ḷng từ bi mà c̣n tạo cơ duyên để cho đời sau đạt được thân người mạnh khoẻ không bệnh tật để có thể tu đạo. Mọi năm, Long cũng thường tham dự vào lễ phóng sinh nhằm ngày Phật đản. Trong chùa cử một đạo hữu đi mua những hộp giun thường bán trong các trạm xăng cho những người ham thích câu cá và mang về chùa để các bạn cùng chia nhau ra mang đi chôn trong những khoảnh đất xốp gần bờ sông, vừa phóng sinh vừa tŕ chú. Hoặc là có khi đi mua cá tươi c̣n sống trong các tiệm mang về thả sông. Chàng cũng tham dự. Nhưng đôi khi Long vẫn thấy là hiện tượng đi mua giun trong tiệm phóng sinh, tuy đẹp, nhưng nó mang một cái hành động "hữu ư", "hữu tâm" để cốt ư tạo công đức và do đó, tâm thức c̣n có sự mong cầu công đức. Chàng vẫn thích cái ǵ tự nhiên, không mong cầu, "vô tâm" và thoát ra khỏi cái sự "hữu tâm" hay "hữu ư" trong những hành động của ḿnh làm.
Dĩ nhiên, trong đời sống đâu phải dễ dàng mà tạo được một sự phóng sinh "vô tâm". Sống trong thành phố, đâu có dịp để gặp được một chúng sinh hữu t́nh đang bị giết hại một cách tự nhiên để ḿnh có cơ hội hành tŕ pháp phóng sinh một cách tự nhiên trong thiên nhiên của đất trời. Do đó, mà Long vẫn tham dự vào các lễ phóng sinh có sắp đặt của chùa tổ chức. Nhưng chàng vẫn nghĩ rằng phóng sinh hay nhất là phải tự nhiên không có tính toán và hoàn toàn không có sắp đặt trước.
Ở những nơi như Việt nam, chàng c̣n nghe nói là có những người lợi dụng truyền thống tốt đẹp đó để bán chim trước của chùa cho thiện nam tín nữ mua làm phóng sinh, nhưng thực ra đă bắt những con chim đó, tập cho nó ăn những thứ thuốc nghiện và huấn luyện cho nó quay trở về với chủ nhân để có thể tiếp tục bán cho Phật tử đi đến chùa dự lễ Phật đản. C̣n tại một số các chùa, có nhiều Phật tử v́ ham thích tạo công đức quá cho nên tổ chức mua những lồng chim thật lớn để phóng sinh, trong đó nhét chật lèn những con chim bồ câu hay chim sẻ (v́ khi làm lễ phóng sinh th́ mọi người ai cũng muốn có phần). Do đó, khi thả những con chim ấy ra th́ v́ bị nhốt lâu quá và chật ních, cho nên có con đă ngoắc ngoải gần chết, có con th́ c̣n sống nhưng bay đi không nổi nữa, đi lền khên giữa đường xá và xe chạy qua đè chết... Cảnh tượng làm cho chàng chán ngán và chỉ thấy thương tâm hơn...
"Chàng lại càng nghĩ đến lời Phật dạy về hạnh tùy hỷ, đâu cần phải tự tay thả chim! Chỉ cần phóng tâm tùy hỷ công đức, là ḿnh cũng đă tạo công đức y như người làm hành động công đức ấy mà thôi...Khoẻ ru, nh́n mọi người thả chim mà tủm tỉm cười tùy hỷ, thế có phải sướng hơn không! Cho nên làm bất cứ cái ǵ mà "hữu tâm" th́ nó đều có thể bị những tác dụng phiền năo phụ đi kèm theo đằng sau."
Giúp thầy làm xong những việc khó nhọc th́ đă 10 giờ tối, chàng chào thầy để đi về nhà nghỉ ngơi để c̣n đi làm sáng sớm hôm sau. Đêm hôm đó, chàng ngủ trong giấc ngủ chập chờn v́ cơn băo vẫn c̣n trút những cơn mưa đêm từng chập. Nửa đêm chàng phải trở giậy để đi đóng các cửa sổ v́ sợ mưa hắt ướt cả vào nhà.
Sáng hôm sau thức dậy sớm hành tŕ và tụng chú xong, chàng thay quần áo đi làm. Trời hăy c̣n sớm. Cơn mưa đêm đă ngừng hẳn bước chân ra ngoài, chàng thầy bầu trời xanh lơ và ánh mặt trời chiếu rạng ngàn tia sáng tưng bừng. Cơn băo đă qua đi rồi, nhưng mà nhà chàng vẫn chưa có điện. Chặc lưỡi lắc đầu, chàng đi bộ ra trạm xe buưt để chờ chuyến xe đưa lên sở làm. Vừa đi, Long vừa tŕ tụng bài kinh quen thuộc đến nằm ḷng. Nhờ thói quen hành tŕ và tŕ tụng, tâm thức chàng thường nhanh chóng nhập vào cảnh giới của lời kinh và chú, ít bị vọng động bởi các trần cảnh bên ngoài. Nhưng chàng vẫn nh́n thấy các vũng nước mưa vẫn c̣n đọng lại trên lề đường sau đêm băo bùng mưa gió, mặt đất bên lề đường sũng mềm nước và trên đầu các ngọn cỏ vẫn c̣n đọng các giọt mưa...
Chàng bước chân đều đặn đi ngang qua ngôi trường học. Chỉ cần đi qua hết cái sân cỏ mênh mông phía trước ngôi trường là chàng sẽ đến bên trạm xe buưt quen thuộc. Tâm trí vẫn hoàn toàn chú vào lời kinh theo từng nhịp bước, mắt chàng lim dim không để ư đến cảnh vật lắm, nhưng vẫn liếc sơ trên đường đi của lề đường. Bất chợt, có một bóng chim vụt lên trước mặt, Long mở mắt nh́n th́ hóa ra có một con chim mỏ vàng như con sáo đă bay về phía trước tránh bước chân của chàng. H́nh như có cái ǵ vừa rơi xuống. Chàng vẫn không ngừng bước đi ngang qua, nhưng hơi lạ nên chàng ngoái đầu lại...
À ra thế, một con giun nằm trên lề đường đằng sau chàng đang quằn quại lê lết cố ḅ vào bên trong bờ cỏ, nhưng cũng c̣n một khoảng cách cũng hơi xa xa. Con chim vừa mới làm rơi miếng mồi giun bắt được ở đâu đó khi vội vàng bay vụt lên để tránh bước chân chàng vô t́nh đi về hướng trạm xe buưt. Dường như bóng chim vẫn c̣n đâu đây chỉ chờ chàng bước đi hẳn để quay lại t́m chú giun đang quằn quại lê lết trên lề đường xi măng, đằng sau con giun là vệt nước nhơn nhớt. Là của giun hay là nước dăi của chim? Chàng cũng không rơ….
Không lưu tâm lắm, chàng dợm bước định tiếp tục đi và quay tâm thức chú ư lại vào bài kinh. Hốt nhiên, tâm chàng động chuyển qua h́nh ảnh chú giun đang quằn quại. Chàng bèn quay hẳn người lại và nh́n kỹ. Quả thế, chú giun đang cố sức lẩn trốn cho nhanh vào bờ cỏ trước khi chàng bỏ đi hẳn. C̣n chim sáo chỉ chờ có thế để quay lại với bữa ăn điểm tâm ngon lành của buổi sáng đẹp trời. Long thầm nghĩ "…trời đất cũng có đức hiếu sinh...", chàng quay lại hẳn và ngồi xuống, nhặt hai cành cây găy bên lề đường và rất nhẹ nhàng xúc con giun bỏ sang bên lên trên bờ cỏ, rồi định dợm bước chân đi.
Tâm thức lại chuyển động lần nữa, dường như có cái ǵ chưa ổn, v́ chú giun c̣n đang t́m cách lẩn qua cỏ mà chui xuống vùng đất c̣n xốp mềm sau cơn mưa đêm qua. Chú giun c̣n tênh hênh quá.... Ơ hay, thế th́ vẫn chưa ổn. chàng đi t́m hẳn một khúc cây đầy lá xanh mà trận băo làm găy rơi xuống gần đó, đặt lên và che hẳn lên chú giun với thân gỗ và cành lá xum xuê... Thế này th́ chắc ăn rồi nhé... Chú giun cứ từ từ mà lẩn xuống đất…
Khoan khoái, Long đứng giậy bỏ đi về hướng trạm xe buưt và tiếp tục hướng tâm cầu nguyện. Trên cành cây, h́nh như có tiếng chim kêu ríu rít, chàng chợt suy nghĩ tiếp. Con chim dường như đang phản đối là chàng đă cướp miếng ăn điểm tâm buổi sáng của nó. Chàng giật ḿnh, nhớ lại câu chuyện đức Phật Thích Ca thời c̣n tại thế đă từng cắt bắp vế để đền cho con chim bù cắt đến đ̣i đức Phật trả lại con chim sẻ trốn sau lưng ngài khi bù cắt bắt được. Long lại quay lại thêm lần nữa và mở cặp của ḿnh ra lấy một phần thức ăn trưa rắc vụn trên lề đường nơi con chim đă làm rớt chú giun xuống...
Thanh thản bước đi về hướng xe trạm buưt, chàng hoan hỷ tiếp tục cầu nguyện cho hết phần hành tŕ buổi sáng. Một ngày thật đẹp trời và nhất là một ngày không uổng phí đă bắt đầu...
Chàng mỉm cười nghĩ thầm, xin cầu nguyện hồi hướng cho chú chim sáo, không ăn thịt con giun, chuyển sang ăn bữa điểm tâm bằng món đồ ăn chay của chàng rắc xuống lề đường mà phát sinh đầy đủ công đức để đời sau thoát khỏi cơi súc sinh, tái sinh lên cảnh giới cao hơn của cơi người hay cơi chư thiên hành tŕ đạo pháp...
Chú thích:(1) Geshe-la: tiếng Tây tạng dùng để cung kính xưng hô với một vị tỳ kheo đă đậu bằng Geshe trong các Tu viện đại học Mật tông, tương đương với tŕnh độ tiến sĩ của đại học Âu Mỹ.
2) Tạng ngữ gọi là Saga Dawa.